Šúŋka Waŋkátuya lé oyáke Tuŋwéyapi: Tókhel ečhúŋpi kiŋ hé Wičháša waŋ oíye owótȟaŋla eháŋtaŋš hé é čha kaȟníǧapi na zuyá áye kiŋ hé etáŋhaŋ núm wičhákaȟniǧapi čháŋna hená tȟáwa kiŋ lúzahaŋpi na wóhitikapi čha kaȟníȟ iwíčhačupi. Na waná iyáyapi. Na toháŋl áŋpo čháŋna čhaŋmáhel čhúŋšoke ektá šuŋk-ékiglepi. Na pahá kiŋ tȟahépiya ȟpáyapi na mas’íwaŋyaŋke yeyápi. Pahá kiŋ ečhél wičháša étuŋwaŋ úŋpi. Hé uŋ tuwéni él éyokas’iŋ šni. Na waná toháŋl yápi čhaŋ wakpála kiŋ opȟáya yápi. N

Eháŋni oyáte waŋ wičhóthi yuŋkȟáŋ él wikȟóškalaka waŋ wíŋyaŋ wašté čha thí na líla waštélakapi škhé. Waúŋšila na nakúŋ ksápa čhaŋkhé wičháša kiŋ iyúha asčúpi na yúzapi kta čhíŋpi khéš wičála šni škhé. Yuŋkȟáŋ aŋpétu waŋ él kȟoškálaka waŋ líla ówaŋyaŋg wašté čha tókhiyataŋhaŋ hí na okhíya škhé. Héčhel éš wikȟóškalaka waŋ iglúotheȟike k’uŋ hé líla waštélakiŋ na hiŋgnáyiŋ kta kéya škhé. Hó éyaš, huŋkáke kiŋ owíčhakiyake šni. Ée kȟoškálaka kiŋ kičhí naȟmála iyáyiŋ kta iglúštaŋ na

Brandon Ecoffey lé owá Ištáwičhayazaŋ Wí ičíyamni, 2016 Íŋkpata Otȟúŋwahe—“Čhaŋéglepi kiŋ iyúha wahóuŋyaŋpi, na táku kiŋ iyúha kiníl uŋyúštaŋpi. Makȟásapa tiktíča é naháŋ iyéčhiŋkiŋyaŋka onážiŋ kiŋ ečéla naháŋȟči yuštáŋpi šni.” Kathy Janis é čha heyé. Janis wakáŋla othí čhaŋbláska itȟáŋčhaŋ kiŋ héčha, na Leonard Little Finger é na Duane Brewer ób čhaŋbláska él yaŋké. Nakúŋ heyé, “TERO waéčhuŋ kiŋ húŋȟ héčhetuuŋlapi šni na uŋ wí yámni heháŋyaŋ kahéktab uŋkínažiŋpi. Hó éyaš hen

Šuŋgmánitu Tȟáŋka Išnála lé oyáke Oyáte ičháǧapi kiŋ tuwéni t’é šni úŋpi. Otúyačhiŋ líla wičháȟčala ótapi, winúȟčala nakúŋ, na oyáte kiŋ oíglag úŋpi. Na wičháša itȟáŋčhaŋpi thípi íyokhihe waŋží yuhápi. Na kȟóškalaka wóhitika héčhapi kiŋ hená wówašipi na oyáte awáŋwičhayaŋkapi. Na toháŋl iglákapi čháŋna éyapaha waŋží él úŋ na iwáštela iglág áye. Na kȟoškálaka ohítikapi hená tuŋwéya éyaye. Na akíčhita kiŋ hená oyáte wasúwičhakhiyapi na ománi šni wasúyapi. Na toháŋl pté óta čhaŋ

Ella Deloria lé owá égnake Iktómi wíŋyaŋ waŋ líla wíŋyaŋ wašté čha yúziŋ na kičhí úŋ škhé. Yuŋkȟáŋ watóhaŋl, aŋpétu waŋ él, Iktó tókhiyataŋhaŋ thiyáta glí na táku uŋ iyókphi šni s’e yaŋká škhé. Iníla ȟčiŋ yaŋká-hiŋ na tȟašóša-haŋ škhé. Čha tȟawíču kiŋ iníhiŋčiyiŋ na awáŋyaŋg khuwá škhé. Leyé, “Tókȟa he? Táku iyónikphi šni s’eléčheča,” eyá yuŋkȟáŋ ayúpte šni. Líla čhaŋléčhetu šni owáŋyaŋke. Tȟéhaŋ yuŋkȟáŋ nakéš, “Huŋhuŋhé, theȟíya wasúyapi čha imákhužiŋ kte séče ’uŋ…Tókhe nayá

Brandon Ecoffey lé owá Ištáwičhayazaŋ Wí ičíyamni, 2016 Center for Medicare and Medicaid Services (CMS) kiŋ Sičháŋǧu Oyáŋke okhúže thípi kiŋ (Lakȟóta Wičhózani Othí, wašíčuiya “IHS”) wówapi kíčaǧiŋ na wíwahokičhiyapi wówapi waŋ yuhápi k’uŋ kpažúžu kta kéye. Lé uŋ ečhíyataŋhaŋ, Lakȟóta Wičhózani Othí kiŋ wówala wówapi Medicare/Medicaid Othí kiŋ iyékhiyapi na wakíčičayežu ší kta okíhi šni. Héčha uŋ, okhúže thípi kiŋ mázaska eyá táku óta apátaŋ čha ečháni naókpani kte. Čha leháŋ

John Yellowbird Steele (Oglála Lakȟóta Oyáte Itȟáŋčhaŋ kiŋ) lé owá Ištáwičhayazaŋ Wí ičínuŋpa, 2016 TȞUŊKÁŠILA OTHÍ –– Hékta okó uŋ héhaŋ, New Mexico wayásu wičháša waŋkátuya waŋ James Parker ečíyapi čha wóyasu káǧiŋ na Ikčé Oyáte kiŋ iwíčhakiyiŋ na ptáyečaska Lakȟóta Wóawaŋyaŋka Okȟólakičhiye (BIA eyápi kiŋ hé) iyáuŋpapi ečhíyataŋhaŋ $940 million iwíčhakičazo na héktakiya wičhákičayežu kte héčha kiŋ hé yusúta. Hé uŋ ečhíyataŋhaŋ, Ikčé Oyáte opáwiŋǧe šakówiŋ kiníl mázaska kiŋ

Wakíŋyaŋ Sitúpi lé oyáke Wóitȟaŋčhaŋ: Ikčé wičháša tókhel wóitȟaŋčhaŋ wičhák’upi čháŋna wówahokuŋkhiye kiŋ toháŋl tuwé waŋ itȟáŋčhaŋ kaȟníǧapi čháŋna oyáte tȟáwa kta čha kaȟníǧapi čháŋna hé léčhel wóopȟe kíčaǧapi. Okášpe Yámni: Tuwá ozúya itȟaŋčhaŋ čhaŋ hé blotáhuŋka Tuwá zuyá itȟáŋčhaŋ kte kiŋ hé waná taŋyáŋ iyúkčaŋ yuštáŋ čháŋna wóhiŋ na tóna wičháčhiŋ kiŋ hená wičhákičho, na aŋpétu waŋ él kaȟníǧe. Na waná tóna iyówiŋyaŋpi čháŋna hená ób aŋpétu waŋ kaȟníǧe k’uŋ hé él iyáyap

Ella Deloria lé owá égnake Aŋpétu waŋ él, khéya zuyá ománi škhé. Yuŋkȟáŋ pȟatkáša waŋ él hí na “Čhiyé, tókhiya lá hwo?” eyá čhaŋkhé, “Íŋše lé zuyá blé ló,” eyá ayúpta yuŋkȟáŋ, “Itȟó, Čhiyé, uŋyíŋ kte ló,” eyá čha kičhí yá škhé. Yuŋkȟáŋ Čhaȟóta glakíŋyaŋ hiyáyiŋ na waŋwíčhayaŋka čha patȟág inážiŋ ke. “Tókhiya lápi hwo?” eyá čha okíyakapi uŋkȟáŋ ób yíŋ kta kéya ké. Waná yámni héčheš yá-haŋpi, yuŋkȟáŋ zičá waŋ íŋš-eyá ópȟa kta kéya čhaŋkhé waná tób zuyá yápi ké. Íyokhiheya waléǧ

Talli Nauman (Wičhózani na Makȟóčhe Wówapi-Owá Itȟáŋčhaŋ) lé owá Ištáwičhayazaŋ Wí inápčiyuŋka, 2016 ÍŊYAŊ ČHÚŊKAŠKE – Íŋyaŋ Woslál Háŋ ektá oyáte kiŋ wíglisapa oíyaye tȟáŋka waŋ wíglisapa okȟólakičhiye tȟaŋkíŋkiŋyaŋ eyá káǧapi kta awáčhiŋpi čha khušéyiŋ kte ȟčiŋ škáŋpi. Wígli oíyaye tȟáŋka kiŋ (“Dakota Access Pipeline” naíŋš “Bakken Pipeline” eyápi kiŋ hé) Miwátani na Ȟewáktokta na Pȟaláni tȟa-mákȟočhe etáŋhaŋ itókaǧatakiya-wiyóhiyaŋpatakiya Pešlékhe Oyáte Makȟóčhe ihúŋniyaŋ