top of page

Sam-Wise Ohítika Ohíye


Sierra Concha lé owá

Čhaŋnápȟopa Wí Iwíkčemna núm sáŋm šákpe, 2019

Wičhóoyake waŋ “Lord of the Rings” eyápi kiŋ hé líla waštéwalake. Wičhóoyake kiŋ él okíčhize óta na itȟáŋčhaŋ óta ópȟapi. “Lord of the Rings” kiŋ okhílita kštó. Wičhóoyake kiŋ él, wičháša waŋ Bilbo ečíyapi čha napsíoȟli waŋ ičú. Hetáŋhaŋ waníyetu óta, Bilbo Frodo k’ú na iyáye. Napsíyoȟli kiŋ líla wóšiče éyaš Frodo slolyé šni. Aŋpétu waŋ él, wizard waŋ Gandalf ečíyapi čha Shire-ta í na heyé, “Napsíyoȟli kiŋ hé šíče! Iháŋgya yo!”

Sam-Wise ečíyapi waŋ wanáȟča awáŋyaŋke wówaši éčhuŋ. Sam Gandalf na Frodo wókičhiyaka nawíčhaȟ’uŋ. Gandalf Sam waŋyáŋkiŋ na heyé, “Níš-eyá, iháŋgya yo! Na Frodo awáŋyaŋka yo!” eyé. Čha Rivendel-ta iyáyapi. Rivendel-ta ihúŋnipi, na omníčiye yuhápi. Itȟáŋčhaŋ óta ípi na napsíyoȟli kiŋ iwóglakapi. Elf itȟáŋčhaŋ waŋ Elrond ečíyapi čha heyé, “Tuwá napšíoȟli kiŋ Mordor-ta éyaya yo. Iháŋgye wačhíŋ yo. Napšíyoȟli kiŋ ní háŋtaŋš, oyáte, elves, hobbits, heníyuha wičhákte kte.”

Tuwéni ečhúŋ čhíŋ šni. Yuŋkȟáŋ Frodo ič’íč’u. Sam naȟ’úŋ na íŋš-eyá ič’íč’u. Sam Mordor-ta yíŋ kte kiŋ hé wičála šni, éyaš líla ohítike. Sam Frodo awaŋyáŋka čhíŋ. Aragorn, Legolas, Gimli, Pippin, Mercy, Boromir, na Gandalf ob mánipi. Wičháša kiŋ líla ohítika úŋpi. Haŋkéya, thiyóšpaye héčhapi nuŋs’élečheča. Éyaš taŋyáŋ ománipi šni. Yuŋkȟáŋ waná okíčhize eháŋtu kštó. Orks kiŋ fellowship kiŋ (héčhel ptáyečaska ewíčhakiyapi) wičhákhuwapi. Wičháša kiŋ ábekiya iyáyapi. Frodo napȟé wačhíŋ. Éyaš Sam Frodo khuwá. Héčhena awáŋyaŋka čhíŋ. Sam líla kȟóla wašté. Tóhaŋni Frodo ayúštaŋ šni.

Yuŋkȟáŋ napsíyoȟli kiŋ Frodo khušyé. Frodo tóhaŋni iyókiphi šni. Sam líla wačhíŋtȟaŋka. Éyaš Sam iyókiphi na Frodo iȟáye. Sam Frodo wóyute k’ú. Watóhaŋl Gollum Sam na Frodo wičhákhuwa. Napsíyoȟli kiŋ ičú wačhíŋ éyaš Sam taŋyáŋ awáŋyaŋke. Sam Gollum kablóblo. Sam akhé ohítiya ophíič’iye. Gollum akhéšnašna napsíyoȟli ičú wačhiŋ. Sam óhiŋniyaŋ wówačhiŋtȟáŋka yuhá máni na čhaŋtékič’uŋ.

Frodo íyakičhuŋni čháŋna Sam héčhena máni. Yuŋkȟáŋ Frodo Sam iȟpéya iyáye. Gollum na napsíyoȟli kiŋ líla šíčiŋ na uŋ Frodo natá kiŋ ečhéča šni. Frodo na Gollum nuphíŋ iyáyapi. Éyaš Sam napsíyoȟli kiŋ ičú. Frodo líla eháš khúža čha Sam ičú. Akhé Sam taŋyáŋ awáŋyaŋke. Sam Frodo na Gollum wičhákhuwa. Yuŋkȟáŋ Gollum Frodo kte-wáčhiŋ. Na iktómi tȟáŋka waŋ íŋš-eyá Frodo kte-wáčhiŋ, éyaš Sam ektá í na míwakȟaŋ waŋ yuhá. Sam taŋyáŋ khíziŋ na heháŋl ohíye.

Ehákela, Sam Frodo napsíyoȟli kiŋ kičhú. Sam heyé, “Awáŋčhiyaŋke. Líla nikhúžiŋ na Gollum ičú kȟá.” Frodo wóphila eyíŋ na akhé ománipi. Waná Frodo líla tȟawáčhiŋ húŋkešni. Sam Frodo k’íŋ na ȟeíle-ta iyáyapi. Ȟeíle-ta ihúŋnipi na Sam heyé, “Iháŋgya ye!” Éyaš Frodo wičála šni. Nakéš, napsíyoȟli kiŋ t’íŋ na “Middle Earth” kiŋ akhé ečhéča. Oyáte šíče kiŋ t’ápi.

Wičhóoyake kiŋ él, wičháša na wíŋyaŋ kiŋ líla tȟawáčhiŋ húŋkapišni. Éyaš Sam tóhaŋni húŋkešni šni. Sam Frodo ótakhiglé niyé. Iyúha heyápi, “Frodo óhitiya úŋ. Frodo itȟáŋčhaŋ héčha.” Miyéš héčhel iblúkčaŋ šni. Sam é čha Frodo na napsíyoȟli kiŋ taŋyáŋ awáŋyaŋke. Frodo íŋš Sam wačhíŋye. Sam ókiye šni kiŋháŋ, Frodo t’íŋ kta tkȟá. Čha Sam é čha iyótaŋ ohítike. Sam óhiŋniyaŋ čhaŋtet’íŋza úŋ. Sam itȟáŋčhaŋ héčha ȟče.


bottom of page